Τα χαλαζιακά φίλτρα χρησιμοποιούνται προκειμένου να καθαρίσουμε το νερό από στερεά σωματίδια. Έχουν εφαρμογή εκεί όπου υπάρχουν μεγάλες καταναλώσεις νερού, προερχομένου κυρίως από γεωτρήσεις και το οποίο είναι αρκετά επιβαρυμένο σε στερεά σωματίδια.
Αποτελούνται από ένα κυλινδρικό δοχείο μεταλλικό ή από fiberglass, το οποίο εσωτερικά φέρει ειδικούς διαχύτες προκειμένου να επιτυγχάνεται η σωστή διασπορά του νερού. Το χαλαζιακό στρώμα αποτελείται από περισσότερα διαφορετικής κοκκομετρίας στρώματα, τα οποία ξεκινώντας από το κάτω μέρος είναι 8 – 15 mm,
ενώ στο επάνω μέρος καταλήγουν σε 0,6 – 0,8 mm.
Κατά τη κανονική λειτουργία το νερό οδηγείται στο χαλαζιακό φίλτρο από επάνω προς τα κάτω, ενώ το μέγεθος των στερεών σωματιδίων που μπορούν να κατακρατηθούν είναι μέχρι 10 μ. Τα μικρότερα σωματίδια ορατά από το ανθρώπινο μάτι, κάτω από τις καλύτερες συνθήκες είναι 30 μ.
Τα χαλαζιακά φίλτρα είναι αυτοκαθαριζόμενα. Ο καθαρισμός τους επιτυγχάνεται με αντίστροφη πλύση (BW), δηλαδή οδηγώντας το νερό από κάτω προς τα επάνω και αποβάλλοντας στην αποχέτευση τα στερεά σωματίδια που έχουν κατακρατηθεί. Η ανάγκη της αντίστροφης πλύσης διαπιστώνεται από τη διαφορά της πιέσεως (> 1 bar ) μεταξύ των εγκατεστημένων μανομέτρων της εισόδου και της εξόδου του νερού από το φίλτρο.
Τα χαλαζιακά φίλτρα λειτουργούν χειροκίνητα ή αυτομάτως και μπορούν να εγκατασταθούν εν σειρά, εν παραλλήλω, ή εναλλάξ. Σε περίπτωση που απαιτείται καλύτερη κατακράτηση, στην έξοδο ενός χαλαζιακού φίλτρου μπορεί να εγκατασταθεί ένα φίλτρο φυσιγγίων, ή ένα φίλτρο σακούλας, οπότε το μέγεθος των στερεών σωματιδίων που μπορούν να κατακρατηθούν μειώνεται.
Η ωριαία παροχή ενός χαλαζιακού φίλτρου είναι συνάρτηση των διαστάσεων του φίλτρου, της διατομής των σωληνώσεων, της κοκκομετρίας των χαλαζιακών στρωμάτων και της πιέσεως του νερού τροφοδοσίας.
Συνήθως σαν καλύτερη ροή επιλέγονται τα 20 m3/m2/h, ενώ η μέγιστη ροή μπορεί να φθάσει τα 40 m3/m2/h.